22ND AUGUST 3
22ND AUGUST 3
Sbk Pachuau
Ka ṭhiante kâ aṭangin Zovate nupa hlim lohzia ka hre leh zauh ṭhin a, a la rei lutuk lem loh avangin ka lo awih lo deuh viau kha a ni a, vawiin a an pahniha ka hmuh dun khan an inpawh lo hle tih ka hmù thiam mai a, nupa hlim tak an nih chu ka ring ta bîk lo tawp mai. Eng pawh chu lo ni ta se, anni pahnih hlim leh hlim loh chu ka tán thil ṭangkai a ni lem lo bawk a, ngaihtuah zui duh lovin Bawihtea leh Mapuia lo inkawm melh melh lam chu ka ngaihven ta zawk a.
Mapuia hian a tir lama min duhthu a sawi bâk kha vawikhat mah a sawi ri leh tawh lo a, ka lo hnar naa min ngaihsak erawh a bâng lo a, kan in a rawn chuankai tlem phah bawk hek lo. Ṭhian inkawm ngeih tak angin kan awm a, Bawihtea'n a lo ngaina bawk nen kan nufa tána awm reng ta nanana chu ka tán pawh ngainat loh theih a ni lo a ni; mahse, chumi avang chuan ka ngaizâwng ve ta tihna a ni lem lo thung.
Kumthar ni chuan Mapuia'n lêng turin kan nufa-in min hruai chhuak ve a, ka ṭhiannu Mami leh a bialpa an lo tel ve bawk a, nuam kan ti tlâng kher mai. Inrawt phur chawpin kan inah eirawng bâwlin chaw kan eikhawm nghal a, zanriah ei khamah kawn chei fang turin kan chhuak leh dial a.
Tlangnuam veng kawnchei kan en hnuhnung ber a, a la hma deuh avangin kan hmanhmawh lem lo. Thlâte la-in kan hlim hle a, Mapuia leh Bawihtea an inpawm chawt a, ka leh awl phian mai. Eng emaw chen kan awm hnu chuan mi an lo kal ṭhahnem ta deuh bawk nen haw mai kan rawt a, Mami'n haw hma vawikhat thlà han lâk leh a duh avangin piah deuhah Mapuia leh Bawihtea nen kan lo nghak a.
"A kawptea han len chhuah vêl chu a nuam viau ang chu maw? Bawihtea vang hian in duh angin nuam in tawl thei dâwn si lo a, in tán a hnawksak mai mai; ka lo hruai haw mai ang e."
Ka pasal hlui chu kan bul maiah rawn dingin a meng sen rûm a, zu rim a nam huam huam bawk. Hmana ka pasal, zahawm taka awm ṭhin, nungchang zahpuiawm lo tak leh smart êm êm ṭhin kha amahah chuan hmuh tur pakhat mah a awm tawh hauh lo! Ka hmangaih hmasa ber a ni a, ka chunga a chet dan kha rilru natthlak viau mah se ka la hmangaih reng a, a khawsak phung lo hniam ta lutukte chu ka lainatin a nun dan hrehawm hmel tâk chu ka khawngaih viau a, a hnena kir leh emaw neih leh lam erawh ka tum tawh lo bur thung.
"Ka fapa hi ka bulah a him tawk a, hnawk kan ti ngai miah lo bawk. Nuhrawn hrawna a awm ka phal lo a, nang pawhin i hmangaih tâk tâk a nih chuan Lalrini te ang enkawlna hnuaia a awm chu i duh bîkin ka ring lo!" A nupui zia ka hre chiang bawk a, tîm eih lovin chu thu chu ka sawi a ni.
"Ni e, i sawi dik! Ka fapa ngei pawh enkawl tlak lovin ka awm a, rawn chuhpui ngam tur che ka ni lo. Mahse, pasal i neih duh hunah i tán a hnawk ang tih ka lo hlauh vang a ni e."
A mitmeng sen rûm chuan min en vang vang a, lungawi lo leh thinur tâk emawa min chhan ka rin laia ṭawngkam dam thlupa min chhâng chu mak ka ti letling hle.
"Pasal a neih duh hunah hnawk ti pawh ni se engtin nge in tih ang? Ka awmpui dâwn lo nasa lutuk tih ka sawi lawk e. Ka fa a ni lo a, ka mawhphurhna a awm lo a, enkawl chu ka bat a ni hek lo."
Lalrini a ni! Engtik laiin nge kan bulah a lo awm ve ka hre lo, a mitmeng thip taka min melh khai pahin a pasal bulah chuan a rawn ding a, ani pawh a mitmeng a phî chiai a, ruih nei hmel a pu bawk.
Lalrini akâra a zurui lehnghal chu khin thamah ka ngai lo a, ka chhang lem lo. Mapuia chu enin min kalsawnpui turin ka mitmei a, a lo manthiam nghal mai a.
"Mamite saw an zo tawhin ka hria a, kan va fin tawh dâwn em ni ang?" Bawihtea pawm ṭhat pahin a ti a.
"Aw le," rang zeta lo chhangin kal mai tumin ka pen nghal a.
"Dingte, khawngaihin min ngaidam la, ka hnenah lo kir leh mai teh. Nang leh Bawihtea tel lova nun hman chu ka peih tawh lo!" ka banah rawn manin beidawng aw zetin a ṭawng a. Ka thil hriat tum loh lutuk ka hriat avang chuan ka lo khawng deuh awt a.
"Eng thu nge maw i sawi le? Nupui nei lâi i nih hi i hre lo em ni?" Lalrini'n a lo ti tuar(h) a, ngaihnep hmel zetin Mapuia'n a lo melh thung.
"Ka nupui leh ka fapa nena kan la chenho lâi rengin a ni lo'm ni ka fa pai anga insawia nei tur chea min nawr tlut tlut ni? Lo ngawi hmak mai rawh!" Zova aw chu a chang ṭha kher mai, ka lo ip chawih a.
Mapuia'n, "He lâi zawng mi an tam em mai, mualpho a hlauhawm e, haw phawt ila, in lamah kan sawi ṭha dâwn nia," a lo ti vat a, Zova chuan a en vung vung a, hreh hmel takin a lû chu a bu ta nghat a.
Inah kan haw tlang nghal a, rilru a phawklek laklawh a, awm a nuam zat lo khawp mai. Mapuia ka rin ai daihin a puitling a, a nupui tel lova Zova rawn kal leh chu patling takin a lo dawr a, Mami thinur lo ri deuh hluai pawh khap betin Zova hnenah chuan hun danga sawi ṭha leh turin thurawn a lo pe a.
"Ni dangah, rui lo hai lovin sawipui zawk la, Dingtei tán pawh dawnsawn a nuam zawkin ka ring! Engtin pawho chhâng che se la, a lo hnial ta che a nih pawhin a laka i khawsak tawh dan kha ngaihtuah la, vui thei i ni dâwn hauh lo a nia. Chu bakah, nupui nei lâi i ni a, nangin i duh vang ringawt khan a lo let leh ngawt thei lo tih kha lo hre bawk la, " Mapuia'n a ti a.
"Bawihtea nu nen hian in inngaizawng em?" Zova chuan Mapuia chu a zawt hmiah a, Mami'n min melh vat a, ka dar ka lo san khum zauh ringawt a.
"Keimah hian ka ngaizâwng a, ani thung hi chuan min duh ve lo. Nitin an ina ka kal chung pawh hian a mitmei vawikhat pawh ka la hmu lo a, hetianga hmeichhe ṭha i hnawl ta mai kha i la inchhir dâwn chauh a nih hmel!" Mapuia'n a lo ti nghat a, Zova chuan a chhâng tawh lo.
A tuk tlaiah rui lovin a rawn kal ta ngei a, ṭha takin engkim kan sawi dun a; ka rilru dik tak hrilhin a hnena kur leh ka tum tawh lohzia leh pangngai taka a awm chho zel a nih chuan Bawihtea chu a fapa a nih ang ngeiin a duh hun hunah a rawn hmu thei tih ka hrilh a, let leh ka tum tawh lo a ni tih a hriat chuan ka luhlulzia a hre chiang bawk a, min nawr ngaihna a hre lo. A nupui nen hlim taka awm tura ka hrilh erawh chuan a ter at a, engti kawng zawng pawha ṭhen ngei ngei a tum a ni tih a sawi hmiah. A theih ang anga a nun siam ṭhata hmalam pan a duh tih a sawi a, Lalrini'n nau pai miah si lo a fa pai anga a lo insawi leh kha chen a lo bum avanga a hun khawhral tâk kha nei kir leh dâwn lo mah se insiam ṭhaa nun zahawm zawk nei leh tura a theihtawp chhuah a tum thu a sawi chuan a theih ngei ka rin thu sawiin ka lo fuih ve bawk a.
A sawi lawk ang ngeiin zu a nghei a, Lalrini a ṭhen hmak bawk. A hnaah a inpe lehzual a, Bawihtea hmu turin kâr tawpah a lo kal ziah a, a fapa-in a ngai bawk a, ka sawisel ngai miah lo. Ka lakah beisei nei deuha ka hriat apiangin hnar dan tur ka la hre zel a, hnar zawh loh hun ka neih erawh ka hläu viau.
Mapuia a lo lang khât ta deuh a, a hnaa a buai chu thuhran ni se ka lakah a beidawng thawkhat ta a ni ber a. Bawihtea a ngaihsak erawh a la tawp lo a, a lo kal chhunah a duh zawng leh toys eng emaw tal a rawn kensak ziah a, ti tawh lo tura ka hrilh lahin a thengthawngah a kal lo nasa mai si a, a tawpah phei chuan ka sawi vêl peih ta lo a, ka en liam ta mai mai a.
Ni khat chu Bawihtea pi leh pu, Zova nu leh pate an lo lêng a, ni dangah pawh Bawihtea hmù turin an lo kal fo a, chumi ṭuma an lo lêng chuan Zova hnena let leh turin min rawn thlem a ni ber a, hnial ngaihna vak ka hre lo naa ka rilru erawh a la khauh khawp mai.
24th AUGUST
Sbk Pachuau
Chumi kâr tawpah chuan Bawihtea hmu turin a rawn kal ta lo a, a buai deuh anga a lo kal thei lo a nih ka ring mai a. A tuk lamah pawh a lo lang ta lo cheu a, a rawn be miah bawk si lo nen ka rilru chu a nuam lo ru riau a. Chawlhni tlaiah pawh a la reh tâk vang vang avangin ka insûm zo ta lo a, Bawihtea'n a lo lam ve reng bawk nen ka va call ta tawp a. Vawithum a inring ral ṭhak a, ka rilru nawm lohzia chu turu tak a ni!
Zanriah ei hun hma deuhin Zova nu-in min rawn bia a, Zova a damlo a ni tih a sawi chuan ka hmangaihna kha tlem tal pawhin a lo la danglam eih lo a ni tih ka hre nghal a, reh hmak khawpa dam ṭha lo a nih chuan a satliah lo hle ang tih ka hrethiam mai a.
Chaw ei lam ngaihtuah lovin ka insiam sawk sawk a, ka insiam zawhah Bawihtea ka siam ve leh a, muang chang lovin in aṭang chuan ka chhuahpui ta nghal a.
Let leh tawh hauh lo tura ka chhuahsan tawh hnu in kawtah chuan zam deuh takin Bawihtea kaiin ka ding ran a, Bawihtea pa ka ngaihtuah êm avanga kawng tluana rilru fîm pu mang lova ka kal avang khan kan nun hlui ka lo hre phak tawh lo a, chutia a hmun kan han thlen takah chuan mitthla-ah nimin lawka thil thleng ang maiin a lo lang zut zut ta mai si a, rilru buai zetin ka ding ta reng a.
In chhûnga lut lova let leh mai tum rilru pu-a ka awm lâi tâk chuan Bawihtea pi a lo chhuak hlauh a, min hmuh rualin min ko nghal chul a, Bawihtea a pi lam panin a tlan ta nghal mai bawk si nen loh theih lohin in chhûng lamah ka zui lut ve ta a.
Hmel dâng beia a lo muhil ka hmuh chuan ka khawngaih ngei mai! Khati khawpa rawng khan ka lakah khawsa tawh mah se ka la hmangaih miau a, eng vangin nge ka khawngaih loh tehlul ang ni! A pang ka deh chuan a lo sa vur a, Bawihtea pi chuan ni thum lâi eng mah ei mumal lova a awm tawh thu a sawi a, damdawi in lama kal a duh bawk si lo a, in lamah an lo inenkawl chawt mai a lo ni a.
Puan huhin a chal leh a kutte ka dehsak a, nachhawkna-in a chhawk har êm avang chuan Bawihtea pi chuan an in hnuai luah nurse chu va kovin nachhawkna chak deuh hlekin a chiutir ta ringawt a, rei vak lovah a mit rawn mengin a rawn harh chho ve ta viau a.
Ei tur ka siam chu a chák vak lo chung ka ei luihtir a, thil a han ei tâkah chuan a harh ṭha ta phian a. A thisen test hrim hrim ṭhaa kan hriat avangin a tuk lama clinic kal kan rawt a, a duh lo viau naa ka nawr luih tlat avangin min hnial zui ta bîk lem lo.
Zanriah ei lova kal kan nih avangin Bawihtea chu a piin chaw a pe a, kei erawh ka ei chak vak lo bawk nen Zova eitur ka siam chu a tam bawk a, châw pangngai ei lovin chu chu ka ei a, ka puarpui tawk viau tho mai. Zan rei hmaa haw kan tum erawh a piin min chelh tlat a, a tuk zinga inentir a ngaih tho avangin riak mai turin min ti a, keiin inthlakna kan ken loh chhuanlama hmangin ka hnial thung. A tawpah a tuk zing hma taka kan kal leh tur thu sawiin kan hawsan ta hram a, kan hawsan dawna Zova mitmeng chu ka theihnghilh leh thei tawhin ka ring lo! Min ngaia min thlahlel ngawih ngawih hmel a pu a, ngenngawl ngamna chi niin min hre bawk si lo beidawng hmel kha ina kan hawa kan mut hnu pawhin ka mitah a la cham reng mai a ni.
A tuka kan inentir zo chu a pa in lama kan kal tlang ve nghal avangin Bawihtea chu a kalna pre-schoolah ka dah ta lo a, keini erawh exam chawlh kan neih lâi a nih avangin a hranpaa chawlh dil a ngai lo hlauh thung.
Chhunah Bawihtea a pi nen an inawm a, Zova a khúa a sik tawh lo naa a taksa a la chauh deuh avangin a mu a, a bula awm tura min tih avangin thu awih takin ka awm ve mai a. Ka lo muhil ve chu niin ka biang a rawn chul chuan ka harh vat a, ka han dak chhuak a, mitmeng hriatthiam har zetin min lo melh reng a.
Tlaiah rawngbawl hun hmaa haw ka duh avangin Bawihtea ka zawng a, a piin a lo chhuahpui daih a, a kalpuina ka hriat loh avangin han zawn ngaihna vak ka hre lem lo. Rilru bet lo zeta ka awm chu Zova chuan min en reng a, ka lak aṭangin a mit a la sawn eih lo a ni ber e.
Bawihtea leh a pi lêng an lo let har tâk viau-ah chuan hawsan phawt mai chu ka tum a, a piin a rawn dah ve tawh mai a ni ang chu!
Ka haw tur ka sawi chuan a ngawi reng a, min chhan loh avanga haw loh ngawt thu awm hek lo Bawihtea inthlakna ka ken chu ka thlep fel a, bag-ah khungin ka inpeih hnu chuan kal mai tumin ka ding a. Eng mah a la sawi loh avang chuan ngawi rengin ka kal a, kawngkhar ka hawng tur chiah chu ka hnunglam aṭangin ka kawngah a rawn kuah a, min kuah nghet kher mai!
"Khawngaihin kal suh! Bawihtea vang tal pawhin lo let leh rawh. I duh angin ka chungah i phuba chu la la, ka khawih theih loh pawhin awm dâwn mah la, lo let leh hram rawh. Ka mamawh che a, Bawihtea hian nu leh pa kara seilen a mamawh bawk."
A thusawi chu a ti tâk zet tih ka hria a, a lo khawsak tawh danah a inchhirzia ka hmu bawk. Kan fapa-in nu leh pa a mamawh tih a sawi chu a dik ka ti a, ka luhlulna dah ṭhaa awm ve nghal mai chu ka chák tak zet a ni. Mahse, ka chapona chuan min dal ve tlat a, a hunlaia ka tawrhna leh rilru natna kha ka ngaihtuah lui tlat a, min kuahna chu lakthlaksakin a lam hawiin ka lû ka thing a, eng mah sawi lovin ka chhuahsan ta a.
In ka thleng a, ka inbual nghal a, ei rawng ka bawl laiin kawngka an rawn kik a, Bawihtea-te pitu an nih ringin ka va hawng vat a, ka rin loh leh beisei loh ber a lo din tâk luahah chuan ka meng phawk hle a.
Eng mah ka sawi hman lo, min rawn kuah nghal a, Inlak hran ka tum chuan min kuah nghet zual sauh a.
"Engtianga nasa pawhin min hnar mah la, i hmangaihna ka neih let leh hma chu hetah hian ka awm ve tawh dâwn. Min be duh lovin min thinrim khum reng dâwn pawh ni la ka awm tho ang, i laka ṭanga kalbo hi ka tum tawh lo."
Min kuah ngheh êm avang chuan ka che sawn thei lo a, ṭawng mai pawh a harsa hial a, ka chhâng mai thei lo. Tlema min kuahna a tih thawl takah chuan ka thaw huai a, a hmel ka han en chhoh chuan chîng fahranin min lo melh reng a.
" Damlo i nih kha... Eng vanga Heng thleng thlenga rawn kal nge i nih?" ka lo ti hlar a.
"Ka bula i awm lohin ka na zawk a, chuvangin, ka damna turin i bulah ka rawn kal a nih hi! I tel lova nun hman ka duh tawh lo, ka fapa leh nang hi ka nuna mi pawimawh awmchhun in ni tawh. Khawngaihin min hnial hlek suh ang che!" a ti sup a.
"I nu leh pate pawh i nunah an pawimawh ve lo tihna em ni? Keini nufa chauh kan nihte chuan i chhungte lakah a va inthlahrunawm duh dâwn ve!" ka lo ti a, ka lo fiam rilru ve deuh a.
"Anni chu ka pian tirh aṭanga ka thih ni thlenga mi pawimawh tur an ni, a hranpaa sawi tel kher an ngai lem lo. Nang leh ka fapa ka hnena in lo let leh hi ka duhthusam a ni tawp mai a ni," rawn kunhniamin a ti a, a hmuiin ka hmui a rawn sik chuan ka lo hawi sawn zauh a, a rum nghut mai.
"Ka chawhmeh chhuan a liam...." ka sawi zo hman lo, ka hmui chu a hmuiin a rawn chhin hmiah, ka tán hawi sawn ngaihna awm miah lovin ka tukkhumah a dawm bet nghal bawk.
Min thlah a, hnai set sawtah min en a, "Laldingnghet, i mitmenga min hmangaihna lo lang chhuak hi ka hmuh loh ring hauh suh! Ka ta i ni lo a nih pawhin tu ta mah i ni thei ngai dâwn lo tih ka hria!" a aw-a mahni inrintawkna rawn ri tel chu ka hai lo.
"Zoliansang, min phatsan leh mai mai tur chuan a der pawhin min neih leh hi tum chhin hauh suh! A nih loh chuan ka nasatzia hi ka lantîr ang a, i duh miah loh thlengin ka hnuk lui mai ang che," ka ti a, a hmelah nui hmel a rawn lang nghal a.
"Nangtê reuh hi i duh chuan i nghal zek ang tih ka hria alawm. Mahse, i ze chhûngril ṭhatna avang hian midang lakah mawi lo leh ṭha lo taka i chet chhuah duh ngai loh avangin kha kha chu ka hlauthawng vak lo."
"I rin aiin ka lo sual tawh zek maithei asin!" ka lo ti leh a.
A lû a thing a, "Ka fapa nu i nih chhung chuan i sual thei lo tih leh i sual ngai dâwn lo a ni tih hriatna keimaha awm hi dawt a ni lo chiang a!"
"Lalrini pasal hlui hi ka duh dâwn em ni aw!?" ka tih chuan hneh lutukin min hrawm bet a.
"Kha ramhuainu hming kha lam ri hlek suh! I hmui thianghlim tak kha kha mihring hnaisai lo hming leh chanchin sawina atan khan ka phal lo," tih pahin min fawp leh zauh a.
Bawihtea leh a pi an lo thleng a, a pa nen kan lo awm min hmuh chuan hlim zetin a pa lam panin a tlan nghal a, a piin zawhna zawt mitmeng deuha min melh chuan ka hmu lo der tawp a.
Zanah Bawihtea muthilh hnu-in thutthlengseiah kan ṭhu dun a, min kuah chuan ka lo ngheng hnai ve nghal a.
"Bawihtea hi zinga a harh hunah kan inah daih a lo awm tawh dâwn si a, mâk a ti ve khawp ang le!" a ti sup a.
"Kei pawhin ka tho à emaw ka inti ngei ngei ang, mi ina riak kan ang dâwn em a!" ka lo ti a, run hmel zetin min melh a, ka lo nuih thung.
"Haw phei vat ila, mu vat ang!"
"Zanin chu phuba lâknan i bula mut ka tum lo, nang pawhin i duhdanin phuba la rawh min tih kha," ka tih chuan mangan hmel zetin min en a, ka hmela nui hmel a hmuh takah chuan thaw huaiin min kuah nghet sauh a.
A mitmenga lungawina leh hlimna lo lang chu hai theih a ni lo a, hmangaih leh duh takin ka en chho a, duatna leh hmangaihna mitmengin min lo chhawn a, chu zan hlimawm takah chuan lungawi taka inenin hlim takin kan nui dun a.
<<<<<<<<<<<<<<<<<>>>>>>>>>>>>>>>>>
(A thupui '22ND AUGUST' tih hi eng he hu-ah lo ngai lem s'u aw😊... A thupui phuah mai tur ka hre lo a, ka ziah ni(Vawiin) hi ka hmang ta mai a ni e.😊😊)
Sbk Pachuau
Ka ṭhiante kâ aṭangin Zovate nupa hlim lohzia ka hre leh zauh ṭhin a, a la rei lutuk lem loh avangin ka lo awih lo deuh viau kha a ni a, vawiin a an pahniha ka hmuh dun khan an inpawh lo hle tih ka hmù thiam mai a, nupa hlim tak an nih chu ka ring ta bîk lo tawp mai. Eng pawh chu lo ni ta se, anni pahnih hlim leh hlim loh chu ka tán thil ṭangkai a ni lem lo bawk a, ngaihtuah zui duh lovin Bawihtea leh Mapuia lo inkawm melh melh lam chu ka ngaihven ta zawk a.
Mapuia hian a tir lama min duhthu a sawi bâk kha vawikhat mah a sawi ri leh tawh lo a, ka lo hnar naa min ngaihsak erawh a bâng lo a, kan in a rawn chuankai tlem phah bawk hek lo. Ṭhian inkawm ngeih tak angin kan awm a, Bawihtea'n a lo ngaina bawk nen kan nufa tána awm reng ta nanana chu ka tán pawh ngainat loh theih a ni lo a ni; mahse, chumi avang chuan ka ngaizâwng ve ta tihna a ni lem lo thung.
Kumthar ni chuan Mapuia'n lêng turin kan nufa-in min hruai chhuak ve a, ka ṭhiannu Mami leh a bialpa an lo tel ve bawk a, nuam kan ti tlâng kher mai. Inrawt phur chawpin kan inah eirawng bâwlin chaw kan eikhawm nghal a, zanriah ei khamah kawn chei fang turin kan chhuak leh dial a.
Tlangnuam veng kawnchei kan en hnuhnung ber a, a la hma deuh avangin kan hmanhmawh lem lo. Thlâte la-in kan hlim hle a, Mapuia leh Bawihtea an inpawm chawt a, ka leh awl phian mai. Eng emaw chen kan awm hnu chuan mi an lo kal ṭhahnem ta deuh bawk nen haw mai kan rawt a, Mami'n haw hma vawikhat thlà han lâk leh a duh avangin piah deuhah Mapuia leh Bawihtea nen kan lo nghak a.
"A kawptea han len chhuah vêl chu a nuam viau ang chu maw? Bawihtea vang hian in duh angin nuam in tawl thei dâwn si lo a, in tán a hnawksak mai mai; ka lo hruai haw mai ang e."
Ka pasal hlui chu kan bul maiah rawn dingin a meng sen rûm a, zu rim a nam huam huam bawk. Hmana ka pasal, zahawm taka awm ṭhin, nungchang zahpuiawm lo tak leh smart êm êm ṭhin kha amahah chuan hmuh tur pakhat mah a awm tawh hauh lo! Ka hmangaih hmasa ber a ni a, ka chunga a chet dan kha rilru natthlak viau mah se ka la hmangaih reng a, a khawsak phung lo hniam ta lutukte chu ka lainatin a nun dan hrehawm hmel tâk chu ka khawngaih viau a, a hnena kir leh emaw neih leh lam erawh ka tum tawh lo bur thung.
"Ka fapa hi ka bulah a him tawk a, hnawk kan ti ngai miah lo bawk. Nuhrawn hrawna a awm ka phal lo a, nang pawhin i hmangaih tâk tâk a nih chuan Lalrini te ang enkawlna hnuaia a awm chu i duh bîkin ka ring lo!" A nupui zia ka hre chiang bawk a, tîm eih lovin chu thu chu ka sawi a ni.
"Ni e, i sawi dik! Ka fapa ngei pawh enkawl tlak lovin ka awm a, rawn chuhpui ngam tur che ka ni lo. Mahse, pasal i neih duh hunah i tán a hnawk ang tih ka lo hlauh vang a ni e."
A mitmeng sen rûm chuan min en vang vang a, lungawi lo leh thinur tâk emawa min chhan ka rin laia ṭawngkam dam thlupa min chhâng chu mak ka ti letling hle.
"Pasal a neih duh hunah hnawk ti pawh ni se engtin nge in tih ang? Ka awmpui dâwn lo nasa lutuk tih ka sawi lawk e. Ka fa a ni lo a, ka mawhphurhna a awm lo a, enkawl chu ka bat a ni hek lo."
Lalrini a ni! Engtik laiin nge kan bulah a lo awm ve ka hre lo, a mitmeng thip taka min melh khai pahin a pasal bulah chuan a rawn ding a, ani pawh a mitmeng a phî chiai a, ruih nei hmel a pu bawk.
Lalrini akâra a zurui lehnghal chu khin thamah ka ngai lo a, ka chhang lem lo. Mapuia chu enin min kalsawnpui turin ka mitmei a, a lo manthiam nghal mai a.
"Mamite saw an zo tawhin ka hria a, kan va fin tawh dâwn em ni ang?" Bawihtea pawm ṭhat pahin a ti a.
"Aw le," rang zeta lo chhangin kal mai tumin ka pen nghal a.
"Dingte, khawngaihin min ngaidam la, ka hnenah lo kir leh mai teh. Nang leh Bawihtea tel lova nun hman chu ka peih tawh lo!" ka banah rawn manin beidawng aw zetin a ṭawng a. Ka thil hriat tum loh lutuk ka hriat avang chuan ka lo khawng deuh awt a.
"Eng thu nge maw i sawi le? Nupui nei lâi i nih hi i hre lo em ni?" Lalrini'n a lo ti tuar(h) a, ngaihnep hmel zetin Mapuia'n a lo melh thung.
"Ka nupui leh ka fapa nena kan la chenho lâi rengin a ni lo'm ni ka fa pai anga insawia nei tur chea min nawr tlut tlut ni? Lo ngawi hmak mai rawh!" Zova aw chu a chang ṭha kher mai, ka lo ip chawih a.
Mapuia'n, "He lâi zawng mi an tam em mai, mualpho a hlauhawm e, haw phawt ila, in lamah kan sawi ṭha dâwn nia," a lo ti vat a, Zova chuan a en vung vung a, hreh hmel takin a lû chu a bu ta nghat a.
Inah kan haw tlang nghal a, rilru a phawklek laklawh a, awm a nuam zat lo khawp mai. Mapuia ka rin ai daihin a puitling a, a nupui tel lova Zova rawn kal leh chu patling takin a lo dawr a, Mami thinur lo ri deuh hluai pawh khap betin Zova hnenah chuan hun danga sawi ṭha leh turin thurawn a lo pe a.
"Ni dangah, rui lo hai lovin sawipui zawk la, Dingtei tán pawh dawnsawn a nuam zawkin ka ring! Engtin pawho chhâng che se la, a lo hnial ta che a nih pawhin a laka i khawsak tawh dan kha ngaihtuah la, vui thei i ni dâwn hauh lo a nia. Chu bakah, nupui nei lâi i ni a, nangin i duh vang ringawt khan a lo let leh ngawt thei lo tih kha lo hre bawk la, " Mapuia'n a ti a.
"Bawihtea nu nen hian in inngaizawng em?" Zova chuan Mapuia chu a zawt hmiah a, Mami'n min melh vat a, ka dar ka lo san khum zauh ringawt a.
"Keimah hian ka ngaizâwng a, ani thung hi chuan min duh ve lo. Nitin an ina ka kal chung pawh hian a mitmei vawikhat pawh ka la hmu lo a, hetianga hmeichhe ṭha i hnawl ta mai kha i la inchhir dâwn chauh a nih hmel!" Mapuia'n a lo ti nghat a, Zova chuan a chhâng tawh lo.
A tuk tlaiah rui lovin a rawn kal ta ngei a, ṭha takin engkim kan sawi dun a; ka rilru dik tak hrilhin a hnena kur leh ka tum tawh lohzia leh pangngai taka a awm chho zel a nih chuan Bawihtea chu a fapa a nih ang ngeiin a duh hun hunah a rawn hmu thei tih ka hrilh a, let leh ka tum tawh lo a ni tih a hriat chuan ka luhlulzia a hre chiang bawk a, min nawr ngaihna a hre lo. A nupui nen hlim taka awm tura ka hrilh erawh chuan a ter at a, engti kawng zawng pawha ṭhen ngei ngei a tum a ni tih a sawi hmiah. A theih ang anga a nun siam ṭhata hmalam pan a duh tih a sawi a, Lalrini'n nau pai miah si lo a fa pai anga a lo insawi leh kha chen a lo bum avanga a hun khawhral tâk kha nei kir leh dâwn lo mah se insiam ṭhaa nun zahawm zawk nei leh tura a theihtawp chhuah a tum thu a sawi chuan a theih ngei ka rin thu sawiin ka lo fuih ve bawk a.
A sawi lawk ang ngeiin zu a nghei a, Lalrini a ṭhen hmak bawk. A hnaah a inpe lehzual a, Bawihtea hmu turin kâr tawpah a lo kal ziah a, a fapa-in a ngai bawk a, ka sawisel ngai miah lo. Ka lakah beisei nei deuha ka hriat apiangin hnar dan tur ka la hre zel a, hnar zawh loh hun ka neih erawh ka hläu viau.
Mapuia a lo lang khât ta deuh a, a hnaa a buai chu thuhran ni se ka lakah a beidawng thawkhat ta a ni ber a. Bawihtea a ngaihsak erawh a la tawp lo a, a lo kal chhunah a duh zawng leh toys eng emaw tal a rawn kensak ziah a, ti tawh lo tura ka hrilh lahin a thengthawngah a kal lo nasa mai si a, a tawpah phei chuan ka sawi vêl peih ta lo a, ka en liam ta mai mai a.
Ni khat chu Bawihtea pi leh pu, Zova nu leh pate an lo lêng a, ni dangah pawh Bawihtea hmù turin an lo kal fo a, chumi ṭuma an lo lêng chuan Zova hnena let leh turin min rawn thlem a ni ber a, hnial ngaihna vak ka hre lo naa ka rilru erawh a la khauh khawp mai.
24th AUGUST
Sbk Pachuau
Chumi kâr tawpah chuan Bawihtea hmu turin a rawn kal ta lo a, a buai deuh anga a lo kal thei lo a nih ka ring mai a. A tuk lamah pawh a lo lang ta lo cheu a, a rawn be miah bawk si lo nen ka rilru chu a nuam lo ru riau a. Chawlhni tlaiah pawh a la reh tâk vang vang avangin ka insûm zo ta lo a, Bawihtea'n a lo lam ve reng bawk nen ka va call ta tawp a. Vawithum a inring ral ṭhak a, ka rilru nawm lohzia chu turu tak a ni!
Zanriah ei hun hma deuhin Zova nu-in min rawn bia a, Zova a damlo a ni tih a sawi chuan ka hmangaihna kha tlem tal pawhin a lo la danglam eih lo a ni tih ka hre nghal a, reh hmak khawpa dam ṭha lo a nih chuan a satliah lo hle ang tih ka hrethiam mai a.
Chaw ei lam ngaihtuah lovin ka insiam sawk sawk a, ka insiam zawhah Bawihtea ka siam ve leh a, muang chang lovin in aṭang chuan ka chhuahpui ta nghal a.
Let leh tawh hauh lo tura ka chhuahsan tawh hnu in kawtah chuan zam deuh takin Bawihtea kaiin ka ding ran a, Bawihtea pa ka ngaihtuah êm avanga kawng tluana rilru fîm pu mang lova ka kal avang khan kan nun hlui ka lo hre phak tawh lo a, chutia a hmun kan han thlen takah chuan mitthla-ah nimin lawka thil thleng ang maiin a lo lang zut zut ta mai si a, rilru buai zetin ka ding ta reng a.
In chhûnga lut lova let leh mai tum rilru pu-a ka awm lâi tâk chuan Bawihtea pi a lo chhuak hlauh a, min hmuh rualin min ko nghal chul a, Bawihtea a pi lam panin a tlan ta nghal mai bawk si nen loh theih lohin in chhûng lamah ka zui lut ve ta a.
Hmel dâng beia a lo muhil ka hmuh chuan ka khawngaih ngei mai! Khati khawpa rawng khan ka lakah khawsa tawh mah se ka la hmangaih miau a, eng vangin nge ka khawngaih loh tehlul ang ni! A pang ka deh chuan a lo sa vur a, Bawihtea pi chuan ni thum lâi eng mah ei mumal lova a awm tawh thu a sawi a, damdawi in lama kal a duh bawk si lo a, in lamah an lo inenkawl chawt mai a lo ni a.
Puan huhin a chal leh a kutte ka dehsak a, nachhawkna-in a chhawk har êm avang chuan Bawihtea pi chuan an in hnuai luah nurse chu va kovin nachhawkna chak deuh hlekin a chiutir ta ringawt a, rei vak lovah a mit rawn mengin a rawn harh chho ve ta viau a.
Ei tur ka siam chu a chák vak lo chung ka ei luihtir a, thil a han ei tâkah chuan a harh ṭha ta phian a. A thisen test hrim hrim ṭhaa kan hriat avangin a tuk lama clinic kal kan rawt a, a duh lo viau naa ka nawr luih tlat avangin min hnial zui ta bîk lem lo.
Zanriah ei lova kal kan nih avangin Bawihtea chu a piin chaw a pe a, kei erawh ka ei chak vak lo bawk nen Zova eitur ka siam chu a tam bawk a, châw pangngai ei lovin chu chu ka ei a, ka puarpui tawk viau tho mai. Zan rei hmaa haw kan tum erawh a piin min chelh tlat a, a tuk zinga inentir a ngaih tho avangin riak mai turin min ti a, keiin inthlakna kan ken loh chhuanlama hmangin ka hnial thung. A tawpah a tuk zing hma taka kan kal leh tur thu sawiin kan hawsan ta hram a, kan hawsan dawna Zova mitmeng chu ka theihnghilh leh thei tawhin ka ring lo! Min ngaia min thlahlel ngawih ngawih hmel a pu a, ngenngawl ngamna chi niin min hre bawk si lo beidawng hmel kha ina kan hawa kan mut hnu pawhin ka mitah a la cham reng mai a ni.
A tuka kan inentir zo chu a pa in lama kan kal tlang ve nghal avangin Bawihtea chu a kalna pre-schoolah ka dah ta lo a, keini erawh exam chawlh kan neih lâi a nih avangin a hranpaa chawlh dil a ngai lo hlauh thung.
Chhunah Bawihtea a pi nen an inawm a, Zova a khúa a sik tawh lo naa a taksa a la chauh deuh avangin a mu a, a bula awm tura min tih avangin thu awih takin ka awm ve mai a. Ka lo muhil ve chu niin ka biang a rawn chul chuan ka harh vat a, ka han dak chhuak a, mitmeng hriatthiam har zetin min lo melh reng a.
Tlaiah rawngbawl hun hmaa haw ka duh avangin Bawihtea ka zawng a, a piin a lo chhuahpui daih a, a kalpuina ka hriat loh avangin han zawn ngaihna vak ka hre lem lo. Rilru bet lo zeta ka awm chu Zova chuan min en reng a, ka lak aṭangin a mit a la sawn eih lo a ni ber e.
Bawihtea leh a pi lêng an lo let har tâk viau-ah chuan hawsan phawt mai chu ka tum a, a piin a rawn dah ve tawh mai a ni ang chu!
Ka haw tur ka sawi chuan a ngawi reng a, min chhan loh avanga haw loh ngawt thu awm hek lo Bawihtea inthlakna ka ken chu ka thlep fel a, bag-ah khungin ka inpeih hnu chuan kal mai tumin ka ding a. Eng mah a la sawi loh avang chuan ngawi rengin ka kal a, kawngkhar ka hawng tur chiah chu ka hnunglam aṭangin ka kawngah a rawn kuah a, min kuah nghet kher mai!
"Khawngaihin kal suh! Bawihtea vang tal pawhin lo let leh rawh. I duh angin ka chungah i phuba chu la la, ka khawih theih loh pawhin awm dâwn mah la, lo let leh hram rawh. Ka mamawh che a, Bawihtea hian nu leh pa kara seilen a mamawh bawk."
A thusawi chu a ti tâk zet tih ka hria a, a lo khawsak tawh danah a inchhirzia ka hmu bawk. Kan fapa-in nu leh pa a mamawh tih a sawi chu a dik ka ti a, ka luhlulna dah ṭhaa awm ve nghal mai chu ka chák tak zet a ni. Mahse, ka chapona chuan min dal ve tlat a, a hunlaia ka tawrhna leh rilru natna kha ka ngaihtuah lui tlat a, min kuahna chu lakthlaksakin a lam hawiin ka lû ka thing a, eng mah sawi lovin ka chhuahsan ta a.
In ka thleng a, ka inbual nghal a, ei rawng ka bawl laiin kawngka an rawn kik a, Bawihtea-te pitu an nih ringin ka va hawng vat a, ka rin loh leh beisei loh ber a lo din tâk luahah chuan ka meng phawk hle a.
Eng mah ka sawi hman lo, min rawn kuah nghal a, Inlak hran ka tum chuan min kuah nghet zual sauh a.
"Engtianga nasa pawhin min hnar mah la, i hmangaihna ka neih let leh hma chu hetah hian ka awm ve tawh dâwn. Min be duh lovin min thinrim khum reng dâwn pawh ni la ka awm tho ang, i laka ṭanga kalbo hi ka tum tawh lo."
Min kuah ngheh êm avang chuan ka che sawn thei lo a, ṭawng mai pawh a harsa hial a, ka chhâng mai thei lo. Tlema min kuahna a tih thawl takah chuan ka thaw huai a, a hmel ka han en chhoh chuan chîng fahranin min lo melh reng a.
" Damlo i nih kha... Eng vanga Heng thleng thlenga rawn kal nge i nih?" ka lo ti hlar a.
"Ka bula i awm lohin ka na zawk a, chuvangin, ka damna turin i bulah ka rawn kal a nih hi! I tel lova nun hman ka duh tawh lo, ka fapa leh nang hi ka nuna mi pawimawh awmchhun in ni tawh. Khawngaihin min hnial hlek suh ang che!" a ti sup a.
"I nu leh pate pawh i nunah an pawimawh ve lo tihna em ni? Keini nufa chauh kan nihte chuan i chhungte lakah a va inthlahrunawm duh dâwn ve!" ka lo ti a, ka lo fiam rilru ve deuh a.
"Anni chu ka pian tirh aṭanga ka thih ni thlenga mi pawimawh tur an ni, a hranpaa sawi tel kher an ngai lem lo. Nang leh ka fapa ka hnena in lo let leh hi ka duhthusam a ni tawp mai a ni," rawn kunhniamin a ti a, a hmuiin ka hmui a rawn sik chuan ka lo hawi sawn zauh a, a rum nghut mai.
"Ka chawhmeh chhuan a liam...." ka sawi zo hman lo, ka hmui chu a hmuiin a rawn chhin hmiah, ka tán hawi sawn ngaihna awm miah lovin ka tukkhumah a dawm bet nghal bawk.
Min thlah a, hnai set sawtah min en a, "Laldingnghet, i mitmenga min hmangaihna lo lang chhuak hi ka hmuh loh ring hauh suh! Ka ta i ni lo a nih pawhin tu ta mah i ni thei ngai dâwn lo tih ka hria!" a aw-a mahni inrintawkna rawn ri tel chu ka hai lo.
"Zoliansang, min phatsan leh mai mai tur chuan a der pawhin min neih leh hi tum chhin hauh suh! A nih loh chuan ka nasatzia hi ka lantîr ang a, i duh miah loh thlengin ka hnuk lui mai ang che," ka ti a, a hmelah nui hmel a rawn lang nghal a.
"Nangtê reuh hi i duh chuan i nghal zek ang tih ka hria alawm. Mahse, i ze chhûngril ṭhatna avang hian midang lakah mawi lo leh ṭha lo taka i chet chhuah duh ngai loh avangin kha kha chu ka hlauthawng vak lo."
"I rin aiin ka lo sual tawh zek maithei asin!" ka lo ti leh a.
A lû a thing a, "Ka fapa nu i nih chhung chuan i sual thei lo tih leh i sual ngai dâwn lo a ni tih hriatna keimaha awm hi dawt a ni lo chiang a!"
"Lalrini pasal hlui hi ka duh dâwn em ni aw!?" ka tih chuan hneh lutukin min hrawm bet a.
"Kha ramhuainu hming kha lam ri hlek suh! I hmui thianghlim tak kha kha mihring hnaisai lo hming leh chanchin sawina atan khan ka phal lo," tih pahin min fawp leh zauh a.
Bawihtea leh a pi an lo thleng a, a pa nen kan lo awm min hmuh chuan hlim zetin a pa lam panin a tlan nghal a, a piin zawhna zawt mitmeng deuha min melh chuan ka hmu lo der tawp a.
Zanah Bawihtea muthilh hnu-in thutthlengseiah kan ṭhu dun a, min kuah chuan ka lo ngheng hnai ve nghal a.
"Bawihtea hi zinga a harh hunah kan inah daih a lo awm tawh dâwn si a, mâk a ti ve khawp ang le!" a ti sup a.
"Kei pawhin ka tho à emaw ka inti ngei ngei ang, mi ina riak kan ang dâwn em a!" ka lo ti a, run hmel zetin min melh a, ka lo nuih thung.
"Haw phei vat ila, mu vat ang!"
"Zanin chu phuba lâknan i bula mut ka tum lo, nang pawhin i duhdanin phuba la rawh min tih kha," ka tih chuan mangan hmel zetin min en a, ka hmela nui hmel a hmuh takah chuan thaw huaiin min kuah nghet sauh a.
A mitmenga lungawina leh hlimna lo lang chu hai theih a ni lo a, hmangaih leh duh takin ka en chho a, duatna leh hmangaihna mitmengin min lo chhawn a, chu zan hlimawm takah chuan lungawi taka inenin hlim takin kan nui dun a.
<<<<<<<<<<<<<<<<<>>>>>>>>>>>>>>>>>
(A thupui '22ND AUGUST' tih hi eng he hu-ah lo ngai lem s'u aw😊... A thupui phuah mai tur ka hre lo a, ka ziah ni(Vawiin) hi ka hmang ta mai a ni e.😊😊)
Ngaihnawm hmel lutuk
ReplyDeleteKa va chhiar nawn ngun si em!
ReplyDelete